مهدی فضائلی؛ کارشناس رسانه اظهار داشت: پیش از آنکه به بحث آئین‌نامه مصوب دولت درباره قوانین جدید خبرگزاریها بپردازیم نکته اساسی این است که چرا قانون جامع رسانه‌ها که در برنامه چهارم توسعه جزء تکالیف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و مجددا در برنامه پنجم توسعه نیز جزء تکالیف این وزارتخانه تکرار شده است و جلسات و نشست‌های متعددی درباره آن تشکیل شده چرا تا به الآن هنوز به نتیجه نرسیده است.
وی در ادامه افزود: چرا قانون جامعی نباید وجود داشته باشد که تمام رسانه‌ها از جمله خبرگزاریها تکالیفشان روشن شود؟ با یک نگاه جامعی که مجبور نباشیم قانون مطبوعات را وصله پینه کنیم و هر روز آئین‌نامه‌ای را به آن اضافه کنیم و آخر هم بگوییم قانون مطبوعات شامل حال خبرگزاریها می‌شود.
فضائلی گفت: اشکال اساسی که وجود دارد این است که نمی‌توان پذیرفت برای به سرانجام رسیدن یک قانون این همه سال زمان نیاز باشد.
وی درباره یکی از مفاد آئین‌نامه‌ای که از سوی دولت برای خبرگزاریها ابلاغ شده است، گفت: در یکی از این مفاد آمده است که ذکر منبع الزامی است. مادامی که قانون برای خبرگزاریها وجود نداشته باشد با مسائل این چنینی مواجه خواهیم بود در کار خبری به لحاظ حرفه‌ای ذکر منبع دیده شده است و اصولا در آموزش‌های خبرنگاری نیز بر آن تاکید می‌شود. اما برخی از اخبار از قول منابع آگاه هستند. منابع آگاهی که خودشان نمی‌خواهند هویتشان فاش شود اما رسانه مسئولیت صحت خبر را می‌پذیرد.
مدیر عامل انتشارات سروش ادامه داد: اگر این آئین‌نامه منظورش افشای این منابع است که محل اشکال خواهد بود. اما برای گزارش‌های تولید رسانه نیز خود خبرنگار منبع خبر محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: در این آئین‌نامه ابهام وجود دارد و قابل تفسیر است. به همین جهت در آینده برای خبرگزاریها مشکل‌ساز خواهد شد چون در مراجع قضایی تفسیر‌های متعددی از آن انجام می‌شود.
وی گفت: یک خبرگزاری معتبر در روز ۲۰ خبر که از منبع آگاه نمی‌دهد بلکه تنها در موارد خاص این اتفاق می‌افتد که اخبار از قول منابع آگاه به اطلاع مردم رسانده شود در تمام خبرگزاری‌های دنیا هم با تعابیر مختلفی از جمله “منابع نزدیک به محافل”، “منابع آگاه ” و … استفاده می‌شود که کاملا هم حرفه‌ای است.
فضائلی درباره نوع برخورد رسانه‌ها با ابلاغ آئین‌نامه جدید مقررات خبرگزاریها گفت: رسانه‌ها باید از مسئولان بخواهند این آئین‌نامه ابهام‌زدایی شود.
وی درباره بند دیگری از این آئین‌نامه نیز که درباره فیلتر‌کردن خبرگزاریها است، گفت: اصولا فیلتر در خبرگزاری مجازات خوبی نیست در حوزه مطبوعات هم جزء اشکالاتی است که وارد می‌شود در حال حاضر اگر این اشکال وارد به مطبوعات به خبرگزاریها هم تعمیم داده شود مجازات پر هزینه‌ای برای کشور خواهد بود.
مقررات مربوط به خبرگزاریها
***********************
ماده ۳۵- خبرگزاریها مشمول مقررات این فصل و سایر مقررات این آیین نامه به جز مواد(۱)،(۴)، (۶) و (۸) از فصل اول، مواد(۱۶) و (۱۷) از فصل دوم و مواد (۲۳)، (۲۶)، (۲۷) و (۲۸) از فصل سوم هستند.
ماده۳۶- اضافه کردن هر گونه کلمه یا عبارت به نام یا آرم نشریه و خبرگزاری و یا عدم رعایت تناسب در اجزای آن مطابق با آنچه در پروانه خبرگزاری ذکر شده، ممنوع است.
ماده۳۷- در تارنمای هر خبرگزاری باید نام صاحب امتیاز، مدیر مسئول و نیز زمینه فعالیت در بخشی با عنوان “شناسنامه” یا “درباره ما” در محل ثابت درج شود.
ماده۳۸- خبرگزاریها موظفند مطالب خود را به طور مستمر و با درج شماره و زمان جداگانه منتشر کنند. درج منابع اخبار در خبرگزاری الزامی است.
ماده ۳۹- ترجمه تمام یا قسمتی از مطالب نشریه و خبرگزاری و انتشار منظم آن به طور جداگانه و با رعایت مندرجات پروانه انتشار بلامانع است.
ماده۴۰- نقل آن قسمت از اخبار، مطالب یا تصاویر نشریات و خبرگزاریها که موجب توقیف، لغو پروانه یا پالایش(فیلتر) شده، توسط خبرگزاری ممنوع است.
ماده ۴۱- خبرگزاری ها موظفند پاسخها و توضیحات موضوع ماده(۲۳) قانون مطبوعات را پس از وصول در همان روز منتشر کنند. (ماده ۲۳ – مطبوعاتی که به شکل روزنامه منتشر می‌شوند، مکلف به درج نام به طور کامل، ترتیب و تاریخ‌انتشار، شماره ردیف مسلسل و شماره صفحه در بالای تمام صفحات و نیز قیمت در صفحه اول هستند. همچنین مطبوعاتی که به شکل مجله منتشر می‌شوند موظف به درج نام بطور کامل، ترتیب و تاریخ انتشار، شماره ردیف مسلسل، تعداد صفحات و قیمت بر روی جلد و نیز قید شماره هر صفحه در تمام صفحات هستند).
ماده ۴۲- مدیر مسئول خبرگزاری موظف است؛ مشخصات فنی تارنما و نام مراکزی که خدمات میزبانی و پشتیبانی خود را از آنها اخذ می کند، اعلام کند.
ماده ۴۳- مدیر مسئول خبرگزاری موظف است؛ مجموعه کامل تولیدات رسانه ای خود را ماهانه در چهار نسخه در قالب لوح فشرده به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل کند.
ماده ۴۴- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است؛ در صورت اعلام هیئت نظارت بر مطبوعات مبنی بر توقیف لغو پروانه یا دستور پالایش(فیلتر) موقت، بلافاصله خبرگزاری را پالایش (فیلتر) کند.
ماده ۴۵- مراکز ارائه خدمات دیجیتال و میزبانی، مجاز به ثبت دامنه و میزبانی خبرگزاریها با نشریات الکترونیکی که فعالیت آنها از سوی دادگاه صالح یا هیئت نظارت بر مطبوعات مغایر با اصول مندرج در قانون مطبوعات و این آیین نامه تشخیص داده شوند، نیست.
ماده۴۶- مدیران مسئول خبرگزاریها می توانند در انتخابات مدیران مسئول شرکت کنند، مشروط به اینکه خبرگزاری حداقل شش ماه در محدوده یک سال باقی مانده به انتخابات فعالیت مستمر داشته باشند.
ماده۴۷- نشریات الکترونیکی نیز مشمول مقررات این فصل هستند.
این مصوبه از سوی محمدرضا رحیمی؛ معاون اول رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شد.