«جبار آذین» منتقد و مدرس سینما در مورد سهم اندک فیلمهای خارجی و سهم بیشتر فیلمهای ایرانی در نوروز ۹۱، اظهار داشت: تلویزیون در ایام نوروز تلخ و شیرین بود. ویژگی برنامههای نوروز ۹۱ تلویزیون را از یک سو کمیت قابل توجه، تنوع، اولویت دادن به مضامین بومی و ایرانی، پخش پر تعداد فیلمهای تلویزیونی و سینمایی وطنی و از سوی دیگر کیفیت پایین، نوآوری اندک، وجود افراطی ممیزی و تکرار تشکیل میداد.
* ردیف کردن تعداد زیادی فیلم کمکیفیت امتیاز مناسبی نیست
وی در ادامه تاکید کرد: پخش اختصاص نمایش نیمی از فیلمهای سینمایی نوروز به محصولات داخلی فکر بدی نیست اما این اتفاق زمانی ارزش محسوب میشود که فیلمها از میان آثار شاخص و بامحتوای سینما گزینش شوند و گرنه ردیف کردن تعداد زیادی فیلم متوسط، ضعیف و چندین فیلم تلویزیونی کمکیفیت امتیاز نیست. به علاوه کم کاری در تهیه و خرید آثار خوب خارجی پخش قیچی خرده و تکراری تعدادی از فیلمهای قابل دسترس همگان و پرکردن جای نمایش آثار خارجی با تولیدات ضعیف داخلی را نباید به حساب ایده نو و افتخار گذاشت.
* تلویزیون خلاء پخش آثار خارجی را با پخش آثار داخلی پر کرد
آذین تصریح کرد: واقعیت اینکه چون سیما از لحاظ در اختیار داشتن فیلمهای خارجی دچار فقر بود، به ناچار این خلاء را با کارهای داخلی پر کرد.
* تلویزیون در ایام نوروز ۹۱ از نظر پخش آثار خارجی ضعیف بود
این مدرس دانشگاه در ادامه گفت: تلویزیون در ایام نوروز از نظر نمایش آثار خوب جهان ضعیف بود و فیلمهای خارجی آن چندان جذاب نبودند البته ممیزی افراطی سیما هم به این کار کمک شایانی کرد. در مجموع فیلمهای سینمایی ایرانی به نمایش درآمده در تعطیلات نوروز ۹۱ ترکیب مناسبی نداشتند.
* «نفوذی»، «به رنگ ارغوان» و «ورود آقایان ممنوع» مناسب پخش در ایام نوروز نبودند
این مدرس دانشگاه در مورد ارزیابی خود از ترکیب آثار به نمایش درآمده در نوروز ۹۱ گفت: مسلم است که هر مناسبت ملی، مذهبی، جشن و عزا، تولید و نمایش برنامههای خاص خود را میطلبد و بر همین اساس در ایام نوروز که زمان شادمانی همگانی، دیدارهای خانوادگی، سیر و سفر است باید فیلمهای شاد و مفرح پخش کرد و نمایش آثار جنایی، تراژدی و تخلیلی تلخ گرچه ممکن است بعضی ساختار و محتوای مطلوبی هم داشته باشند ولی مناسب نوروز نبودند. از همین رو قرار دادن فیلمهایی مانند «نفوذی»، «ورود آقایان ممنوع»، «به رنگ ارغوان» و … در کنار هم ترکیب مناسبی نبود.
* نمره صدا و سیما در تهیه و پخش فیلمهای سینمایی یکرقمی بود
این منتقد و روزنامهنگار در ادامه افزود: پخش میان برنامههای تکراری طنزپیشگان و فیلمهای کمدی قدیمی هم نتوانست این نقص را بپوشاند و جای نمایش پرتعداد آثار طنز، کمدی و حتی اجتماعی و خانوادگی جدید ایرانی و خارجی در نوروز ۹۱ تلویزیون خالی بود. با این اوصاف نمره صدا و سیما در تهیه و پخش فیلمهای سینمایی جدید، متنوع با کیفیت و با محتوا فقط میتواند عدد یک رقمی باشد.
* مجموعههای تلویزیونی سیما قابل تحملتر بودند
آذین ادامه داد: علیرغم روند ناموفق پخش فیلمهای سینمایی و تکرار چهار باره آنها از شبکههای مختلف تلویزیون در ارائه برنامههای سرگرمکننده، طنز، شبه کمدی، مجموعههای تلویزیونی و اجتماعی اوضاع قابل تحملتری داشت.
این منتقد در ادامه در مورد تحلیل خود از سریالهای نوروز ۹۱، اظهار داشت: با آنکه تمام مجموعههای نوروز ۹۱ در محدوده متوسط و زیر متوسط درجا میزدند و هیچکدام انتظار مخاطبان را از سازندگان آنها برنیاوردند ولی کم آزارتر از پخش سینمایی سیما بودند.
* پایانبندی سطحی و بد آفت سریالهای نوروز بود
وی در ادامه افزود: مجموعههای «چک برگشتی»، «فراموشی» و «سیر سرکه» در میان کارنامه هنری کارگردانهای آنها جایگاه مهمی را به خود اختصاص ندادند و جزو ساختههای متوسط و معمولی آنها تلقی میشوند. پایانبندی سطحی و بد این مجموعهها هم درد مشترک آنها و اغلب آثار تلویزیونی بود.
* «فراموشی» سازندهاش را در پله بالاتری قرار نداد
این منتقد و مدرس دانشگاه در ادامه در مورد سریال «فراموشی» ساخته سعید سلطانی، اظهار داشت: مجموعه شبه طنز اجتماعی، خانوادگی «فراموشی» گرچه فیلمنامه، کارگردانی و بازیهای به نسبت مقبولی داشت اما سازندهاش را در پله بالاتر کارگردانی قرار نداد.
* «چک برگشتی» به درد پخش در ایام انتخابات میخورد
آذین در ادامه در مورد سریال «چک برگشتی» ساخته سیروس مقدم نیز گفت: «چک برگشتی» به عنوان یک درام سطحی اجتماعی دارای موضوع مناسب اجتماعی و سیاسیاش درواقع یک نوع قلقلک کودکانه بازیگرانه عرصه سینمایی بود اما موضوعیت نمایش در نوروز را نداشت و به درد پخش در ایام نوروز نمیخورد و به درد پخش در ایام انتخابات میخورد. این مجموعه امتیاز مهمی برای «سیروس مقدم» محسوب نمیشود.
* «سیر و سرکه» پایین تر از «فراموشی» و «چک برگشتی» بود
این منتقد در ادامه در مورد سریال «سیر و سرکه» نیز اظهار داشت: «سیر و سرکه» هم مانند دو مجموعه «چک برگشتی» و «فراموشی» از لحاظ موضوع، ساختار و محتوا در سطح متوسط قرار داشت و ویژگیهای بومی آن نه تنها به بهبود کار کمکی نکرد که آن را پایینتر از دو مجموعه یاد شده قرار داد.
* «چک برگشتی» ۱۳، «فراموشی» ۱۲ و «سیر سرکه» نمره ۱۱ دریافت میکنند
آذین تصریح کرد: با این حال و علیرغم کاستیهای فراوان این سه مجموعه اگر نمره آثار متوسط از عدد ۲۰ بالای ۱۰ فرض کنیم به ترتیب «چک برگشتی» نمره ۱۳، «فراموشی» نمره ۱۲ و «سیر سرکه» نمره ۱۱ دریافت خواهند کرد.
* طنزهای نوروز هم از سطح متوسط بالاتر نرفتند
این مدرس دانشگاه در ادامه افزود: تلویزیون در ایام نوروز ۹۱ مجموعههای طنز، شبه
طنز ایرانی هم داشت که هر کدام در حد توان عوامل خود کوشیده بودند موفق باشند. متاسفانه این طنزها و طنز گونهها هم از سطح متوسط جلوتر نرفتند.
* «دست بالای دست» مجموعه متوسطی بود
آذین ادامه داد: مجموعه «دست بالای دست» دارای مضامین معمولی، بازیها و کارگردانی متوسطی بود و جنگ «کی خوابه» ساخته جواد رضویان شاید برای او تجربه خوبی باشد اما یک جنگ شبه طنز بیشتر نبود.
* «خنده بازار» در امتداد برنامههای قبلی خود بود
این منتقد در ادامه در مورد مجموعه «خنده بازار» نیز به گفت: «خنده بازار» در امتداد برنامههای خود بود اما محتوا، تنوع و کیفیت بالایی هم نداشت. طنز غیر متعارف «لبخند بدون لهجه» هم با تمام تلاش عوامل آن یک کار تجربی در عرصه تئاترهای تلویزیونی به حساب میآید.
* «کلاه قرمزی» دوباره خوش درخشید
وی در ادامه افزود: در میان برنامههای ویژه کودک و نوجوانان تعطیلات نوروز باز هم «کلاه قرمزی» خوش درخشید و بینندگان زیادی را با شوخیها، شیرینکاریها و مطالب آموزشی خود همراه کرد.
* «فیتیلهایها» بخشی از اوقات فراغت بینندهها را پر کردند
این منتقد و روزنامهنگار در ادامه بیان داشت: «فیتیلهایها» هم در نوروز ۹۱ با طنزهای جذاب، بخشهای خوب آموزشی و نمایشهای متنوع خود موفق ظاهر شدند و توانستند بخشی از اوقات فراغت بینندگان را پر کنند.
* مسابقه «از کی بپرسم»؛ کار جدیدی در میان مسابقات تکراری سیما
آذین تصریح کرد: در آغاز سال ۹۱ و در ایام نوروز تلویزیون برنامههای دیدنی، جدید، تکراری و کم دیدنی هم داشت. مسابقه «از کی بپرسم» با اجرای «فرهاد جم» تجربه خوبی برای او و کار متنوعی در میان مسابقات تکراری سیما بود.
* کاش در طراحی «سین مثل سریال» از منتقدان و متخصصان استفاده میشد
این منتقد و کارشناس سیما در ادامه در مورد ارزیابی خود از برنامههای ترکیبی سیما گفت: شبکه اول سیما با طراحی مسابقه کمتر حرفهای و اصولی گزینش بهترین مجموعه و بازیگران زن و مرد تولیدات خود از نظر بینندگان تحت عنوان «سین مثل سریال» سعی کرد که کاری بالاتر از سایر شبکهها باشد اما این به ظاهر تازگی بوی تکرار و تبلیغ رسانهای داشت. کاش برای این برنامه برنامهریزی اصولی صورت میگرفت و از متخصصان، مجموعهسازان و منتقدان برای طراحی، اجرا و ساخت آن استفاده میشد و به شیوه میوه فروشیها مجموعههای ریز و درشت، آماتوری و حرفهای را به شکل درهم در معرض دید عموم قرار نمیداد.
* اجرای «احسان علیخانی» برنامهاش را جلوتر از بقیه قرار داد
آذین تصریح کرد: برنامههای ترکیبی و اجراهای استانی، محلی و صحنهای به ویژه آن بخشهایی که پیش از تحویل سال و آغاز سال ۹۱ مربوط میشد به خاطر تنوع و حضور چهرههایی عرصه هنر و ادب مخاطبان زیادی داشتند که در این میان باز هم اجرای «احسان علیخانی» او و برنامهاش را جلوتر از بقیه قرار داد.
* تلویزیون نتوانست در ایام نوروز ۹۱ معدل بالایی داشته باشد
«جبار آذین» در پایان این گفتوگو خاطرنشان کرد: در کل و علیرغم تلاشهای مدیران، برنامهسازان و تولیدکنندگان فیلمها، مجموعهها و برنامههای ویژه به دلیل فروماندن آثار ارائه شده در سطح متوسط، کمکاری در تهیه و پخش آثار خارجی، پخش ممیزی شده افراطی فیلمها که باعث لطمه به قصه و مضمون آنها شده بود، کیفیت متوسط و ضعیف بسیاری از کارها و … باعث شد تا تلویزیون نتواند درست ایام نوروز ۹۱ معدل بالایی در پرونده خود به ثبت رساند. این معدل پایین یعنی اینکه تلویزیون باید اولا تخصصی، زیاد و درستتر کار کند تا بتواند به اندازه رشد امکانات فنی و تکنینکی خود و هزینهای که از بیتالمال مصرف میکند پاسخگوی نیاز و توقع میلیونها بیننده باشد.